تبریز کلانشهری در شمالغرب ایران و مرکز استان آذربایجان شرقی است. این شهر، بزرگ‌ترین قطب اقتصادی منطقهٔ شمالغرب ایران و مناطق آذری‌نشین بوده و مرکز اداری، ارتباطی، بازرگانی، سیاسی، صنعتی، فرهنگی و نظامی این منطقه شناخته می‌شود. راهنمای سفر تبریز
در سال ۱۳۹۵ خورشیدی، جمعیت تبریز بالغ بر ۱٬۵۵۸٬۶۹۳ نفر بوده‌است. اکثریت ساکنان تبریز آذربایجانی بوده و به زبان ترکی آذربایجانی با لهجهٔ تبریزی سخن می‌گویند؛ البته برخی اسناد تاریخی نشان می‌دهد که تا سدهٔ یازدهم هجری، زبان آذری –شاخه‌ای از زبان‌های ایرانی– در این شهر تکلم می‌شده‌است.
تبریز یکی از طویل‌المدت‌ترین پایتخت‌های ایران بوده‌است؛ این شهر پایتخت سیاسی ایران در زمان اتابکان، خوارزمشاهیان، ایلخانان، چوپانیان، جلایریان، قراقویونلوها، آق‌قویونلوها، صفویان و ولیعهدنشین ایران در دورهٔ قاجاریان بوده‌است. اوج شکوفایی تبریز مربوط به دورهٔ ایلخانان است که در این زمان، پایتخت قلمرویی پهناور از نیل تا آسیای مرکزی بود. ین شهر در سال ۱۵۰۰ میلادی و در زمان پایتختی صفویان به‌عنوان پنجمین شهر پرجمعیت جهان شناخته می‌شد و جمعیتش با استانبول –پایتخت امپراتوری عثمانی– برابری می‌کرد.
آب و هوا
آب و هوای تبریز استپی خشک با تابستان‌های گرم و خشک و زمستان‌های سرد است. سرمای زمستانی، تأثیرپذیرفته از ارتفاع بالا و توپوگرافی کوهستانی منطقه‌است. آب و هوای این شهر در تابستان‌ها خشک و گرم است.
زبان
زبان امروزی مردم تبریز به ترکی آذربایجانی، ترکی آذری، آذربایجانی و آذری معروف است.
جاذبه های گردشگری تبریز
موزه قاجار
یکی از قشنگ‌ترین موزه‌های تبریز، موزه قاجار است. موزه قاجار که پیش از این خانه امیرنظام گروسی، از رجال سیاسی دوره ناصرالدین شاه بوده، عمارتی زیبا با حیاطی پر از گل دارد و سفری است به دوره قاجار. این موزه بخش های مختلفی دارد، یک تالار آن مخصوص پول و سکه‌های دوره قاجار است، تالاری دیگر مختص ظرف و ظروف، تالاری برای کاشی های رنگارنگ، تالاری برای تفنگ و اسلحه و تالاری برای ساز و تالارهایی هم برای وسایل دیگر. موزه قاجار در یکی از محله‌های قدیمی تبریز به نام ششگلان قرار دارد.
باغ ائلی گلی
نمی‌شود تبریز رفت و به باغ ائل گلی یا استخر شاه سر نزد. ائل گلی که یکی از شلوغ‌ترین و پرطرفدارترین جاهای گردشگری تبریز است، مخصوصا در شب مشتاقان زیادی را به وسی خود جلب می‌کند. این باغ در حقیقت کاخی است که وسط استخری بزرگ قرار گرفته و به شکل جزیره درآمده است. ساخت اولیه استخر به دوران آقا قویونلوها برمی‌گردد و در دوره های بعد به تدریج تکمیل و به شکل باصفای امروزی درآمده.
آدرس: جنوب شرقی شهر قرار گرفته و ۷ کیلومتر با مرکز شهر فاصله
خانه مشروطه
اگر دلتان می‌خواهد بدانید محل تصمیم گیری سران مشروطه کجا بوده، باید راه خانه مشروطه را در پیش بگیرید. این خانه که برجسته‌ترین چهره‌های مشروطه از جمله ستارخان، باقرخان، ثقه‌الاسلام تبریزی و حاجی میرزا آقافرشی در آن جمع می‌شدند، محل نگهداری اسناد دوره مشروطه است. خانه‌ای از سنگ، آجر و خشت و پر از آیینه کاری و گچبری.
آدرس: محله راسته کوچه در غرب بازار تبریز و روبروی مسجد جامع
مسجد کبود
تبریز، مساجد زیادی دارد، اما یکی از دیدنی ترین آنها مسجد کبود یا مسجد جهانشاه است.مسجدی که به خاطر کاشی کاری های فیروزه ای رنگش به فیروزه اسلام هم مشهور است. مسجد کبود تنها بنایی است که از دورە فرمانروایی قراقویونلوها در پایتخت آنها، یعنی تبریز، باقی مانده است.
زیبایی‌های این مسجد آنقدر زیاد است که پس از گذشت قرن‌ها و صدماتی که به آن وارد شده، هر انسان صاحب ذوقی را متحیر و مبهوت می‌سازد. بارزترین ویژگی مسجد کبود و شهرت زیادش بیشتر به خاطر کاشی‌کاری معرق و تلفیق آجر و کاشی و اجرای نقوش پرکار است که هم در داخل و هم در خارج آن مشهود است.
آدرس: خیابان امام خمینی، روبروی کوچه صدر
تله کابین کوه عون ابن علی
اگر در سفر به تبریز خواستید یک روز پرهیجان را از سر بگذرانید، پیشنهاد ما تله کابین کوه عون یا عینالی است. تله کابینی که بعد از تکمیل فاز دو و سه آن به طولانی ترین تله کابین کشور تبدیل می‌شود، اما حالا می‌توان سوار بر کابین های فاز یک آن از بین کوه های عینالی گذشت و طبیعت کوهستانی اطراف را دید. در ایستگاه دوم تله کابین، کافه ها و رستوران های مجموعه قرار دارند و از دیگر جاذبه های اطرافش می‌توان به منطقه پرورش شترمرغ و آبشار مصنوعی اشاره کرده. بر فراز کوه عون بن علی بقعه‌ای منسوب به دو تن از فرزندان حضرت علی (ع) به نام‌های عون بن علی و زید بن علی واقع شده.
آدرس: شمال شهر تبریز
موزه شهرداری
یکی دیگر از جاهای دیدنی تبریز که هم می‌توان در اطرافش نشست و هم از موزه اش دیدن کرد، میدان ساعت است. میدان شهرداری یا ساعت در مقابل کاخ شهرداری تبریز معروف به ساختمان ساعت واقع شده. تبریزی ها به این میدان ساعات قاباغی یا جلوی ساعت می‌گویند. کاخ شهرداری ساعتی به‌ارتفاع ۳۰٫۵ متر دارد که هر ۱۵ دقیقه یک‌بار، گذشت زمان را به گوش مردم تبریز می‌رساند. نقشه ساختمان شبیه طرح عقابی درحال پرواز است و شبیه ساختمان‌های آلمان، قبل از جنگ جهانی دوم است. تنها موزه شهرداری ایران نیز شامل تالارهای دوربین قدیمی، فرش، هنرهای معاصر، خط و.. در کاخ شهرداری قرار دارد. دیدار از کاخ شهرداری که شهردار و شورای شهر ساکن برخی اتاق‌هایش هستند، آزاد است. در کنار این ساختمان موزه آتش نشانی قرار گرفته.
آدرس: تقاطع خیابان‌های ارتش جنوبی و امام خمینی
موزه آذربایجان
اگر علاقه‌مند به تاریخ و بازدید از یادگارهای اعصار گذشته هستید، موزه تبریز یکی از بهترین گزینه‌ها است. این موزه که به «موزه آذربایجان» شهرت دارد، دومین موزه تاریخی ایران پس از «موزه ملی تهران» شناخته می‌شود که در جوار بنای «مسجد کبود» قرار دارد. ساختمان موزه مشتمل بر ۳ سالن نمایش است که در آنها بالغ بر ۲۳۰۰ قطعه یادگارهای ارزشمند از دوره‌های مختلف اعم از دوران پیش از اسلام و پس از اسلام، آثار مردم‌شناسی و… در معرض دید عموم قرار دارد.
موزه سنجش
این موزه نیز یکی از مکان‌هایی است که در محل خانه‌های تاریخی، خانه سلماسی، در شهر تبریز احداث شده است. در موزه سنجش انواع ادوات مقیاس توزین از قبیل ترازوهای ظریف زرگری تا قپان‌های بزرگ میادین بار مربوط به قرون گذشته، سنگ وزنه‌ها و پیمانه‌های نفتی، وسایل مربوط به علم نجوم و اخترشناسی مانند اسطرلاب و کره سماوی، ابزارهای سنجش مربوط به علم هواشناسی و قطب نماها و سایر مقیاسهای دیگر به نمایش گذاشته شده است. علاوه بر این، تنه درختی با قدمت ۵ میلیون سال متعلق به دوره پلیوسن از دوران زمین‌شناسی نوزیستی نیز در این موزه قرار دارد.
موزه سنگی تبریز
اگر از بازدید اشیای باستانی در فضای داخل موزه خسته شده‌اید، کافی است تا سری به حیاط کوچک در جوار بنای موزه بزنید و نفسی تازه کنید! این فضا دقیقا در جوار موزه آذربایجان، پارک خاقانی و مسجد کبود قرار گرفته و در آنجا تعدادی از سنگ‌نگاره‌های سه هزار ساله تمدن‌های باستان در تبریز قرار دارند.
مسجد صاحب‌الامر
مسجد صاحب‌الامر یا مسجد شاه طهماسب یکی از قدیمی‌ترین مساجد کشور است که در شهر تبریز و در انتهای خیابان دارايی قرار دارد. این مسجد به دستور شاه طهماسب اول احداث شده و مانند سایر آثار تاریخی شهر تبریز دستخوش تحولات تاریخی و طبیعی شده است. این بنا دارای یک گنبد و دو مناره است که شکل متفاوت آنها، بنای این مسجد را متمایز کرده است. در حال حاضر، موزه قرآن و کتابت در محل این مسجد احداث شده است. البته در جوار این مسجد بقعه‌ای به همین نام نیز وجود دارد که شهرت آن بدلیل داستان «گاو قربانی» است.
ارگ تبریز
ارگ تبریز یکی دیگر از بقایای آثار تاریخی شهر تبریز است که قدمت آن به قرن هشتم هجری برمی‌گردد. این بنا در ابتدا به قصد ساخت مسجد احداث شده، ولی بعدها با فوت علیشاه ساخت آن متوقف شده و با اغاز جنگ‌های ایران و روسیه به دژ نظامی تبدیل شده است. امروزه تنها بخشی از دیوارهای عظیم و محراب بسیار بلند شبستان جنوبی این مسجد برجای مانده‌است.
پارک ولیعصر (پارک موزیکال تبریز)
پارک ولیعصر یکی دیگر از پارک‌های شهر تبریز است که طراحی آن بر اساس معماری اصیل ایرانی انجام شده است. در این پارک در حدود ۴۰ آبرو و حوض میان راهی وجود دارد که در نهایت به استخری بزرگ در وسط پارک سرازیر می‌شوند. گفتنی است این استخر مجهز به آب‌نمای هوشمند و موزیکال است که جلوه زیبایی بویژه در شب به محیط می‌بخشد. در اطراف استخر نیز نشمین‌گاه‌ها و آلاچیق‌های آجری با سقف‌های کروی مسی برای استراحت و صرف غذا احداث شده است. این پارک زیبا در ضلع شرقی شهر تبریز، در کوی ولیعصر و در کنار پارک باغلارباغی واقع است.
پارک مینیاتور
پارک مینیاتور واقع در خیابان گلکار اولین پارک موضوعی شهر تبریز است که در آن می‌توان آثار تاریخی و منحصربفرد شهر تبریز نظیر عمارت ائل گلی ، کاخ شهرداری ، ارک علیشاه ، مقبره الشعرا ، برج خلعت پوشان ، مسجد کبود ، برج یانقین ، کلیسای مریم مقدس، ساختمان بانک ملی ، ساختمان ایستگاه راه آهن ، پل کابلی و کاخ استانداری را در ابعاد کوچک‌تر مشاهده کرد.
مجموعه باغلارباغی
مجموعه باغلاباغی یکی دیگر پارک‌های شهر تبریز است که خانواده‌ها می‌توانند به راحتی در آنجا به گردش و تفریح بپردازند. این پارک در در مجاورت «بلوار استاد شهریار» و در ضلع شمالی ورودی کوی ولیعصر و جنب «پارک ولیعصر» واقع شده‌است و دارای امکاناتی نظیر شهربازی، باغ پرندگان و رستوران است.
باغ گلستان
باغ گلستان (به ترکی گولیستان باغی) یا باغ فجر، قدیمی‌ترین و نخستين گردشگاه عمومی شهر تبريز محسوب می‌شود که در سال‌های نخستین سده سیصد خورشیدی به همت محمدعلی تربیت، رئیس وقت بلدیه تبریز، در زمین‌های گورستان گجیل احداث شده است. این گردشگاه قدیمی در غرب شهر تبریز، در جوار خیابان‌های منجم، ملل متحد، نادری و قونقاباشی واقع شده است.
مراکز خرید تبریز
لاله پارک
این مرکز خرید یک مجتمع تجاری، تفریحی، اقامتی در بزرگراه پاسداران است که از دو بخش مرکز خرید و هتل ۵ ستاره کایا لاله پارک تشکیل شده است. هتل این مجموعه دهمین شعبه از هتل‌های زنجیره‌ای کایا در ترکیه است. بخش تجاری این مجموعه با مساحت ۲۱ هزار متر مربع دارای ۶ طبقه شامل ۱۲۰ فروشگاه (مانند گالری هنری، مغازه‌های پوشاک، صوتی و تصویری و غیره) و نمایندگی‌های مطرح جهان با برندهای ترک، سینما، هایپرمارکت، شهربازی، و فودکورت است. البته ۳ طبقه را پارکینگ با گنجایش ۱۵۰۰ نفر به خود اختصاص داده است.
آدرس: میدان شهید فهمیده، بزرگراه پاسداران به سمت تهران.
جواهر تبریز
مرکز خرید جواهر یکی از زیباترین مراکز خرید تبریز است که به صورت پل روی دو بلوار (۲۹ بهمن و استاد شهریار) و رودخانه میدان چایی ساخته شده است. این مرکز خرید دارای ۶۰ مغازه، رستوران، کافه، شهربازی، کافی شاپ، هایپرمارکت و شهربازی است.
ساعت کار: هر روز از ساعت ۱۰ صبح تا ۹ شب. این ساعات در روزهای تعطیل ممکن است تغییر کنند.
آدرس: آبرسان، ابتدای بلوار استاد شهریار
مجتمع تجاری پردیس
این مرکز خرید ۳ طبقه دارای ۱۵۵ واحد تجاری است که کاربری بیشتر آنها به پوشاک اختصاص داده شده است.
آدرس: سنگ‌فرش تربیت.
برج بلور
برج ۲۵ طبقه بلور یک برج تجاری، اداری و خدماتی است که ۳ طبقه را به مرکز خرید و ۱ طبقه را به فودکورت اختصاص داده است. از امکانات برج ۳ طبقه پارکینگ و رستوران گردان در طبقه ۲۵ است.
ساعت کار: هر روز از ساعت ۱۰ صبح تا ۱۱ شب.
آدرس: آبرسان، فلکه دانشگاه.
