جمهوری خودمختار نخجوان بخشی از جمهوری آذربایجان است که مرکز آن شهر نخجوان است. شهر نخجوان ۱۲ کیلومتر مربع وسعت دارد و کل جمهوری از ۸ شهر، ۸ شهرستان و در حدود ۲۰۳ روستا تشکیل شده‌است. در ۹ فوریه سال ۱۹۲۴ میلادی نخجوان به صورت جمهوری خودمختار تأسیس شد.راهنمای سفر نخجوان
این جمهوری خودمختار در جنوب قفقاز و شمال رود ارس واقع شده و از شمال و مشرق محدود به جمهوری ارمنستان از جنوب محدود به ایران و از غرب محدود به ترکیه است.
بر پایه سرشماری سال ۲۰۰۹ جمعیت نخجوان بالغ بر ۳۹۸٬۰۰۰ بود در سال ۱۹۹۹ حدوداً ۹۹٪ جمعیت ترک آذربایجانی بودند همراه با ۰٫۱۵٪ روس و ۰٫۶٪ کرد.
آب و هوا
منطقه خودمختار نخجوان در ارتفاع ۷۰۰ تا ۱۰۰۰ متری، دارای آب و هوای قاره‌ای خشک، با زمستانی سرد و خشک و تابستانی گرم است. مناطق جنگلهای کوهستانی آب و هوای نیمه معتدل دارند.
جاذبه های گردشگری نخجوان
مرکز فیزیوتراپی دوز داغی
با افزایش بیماری برونشیت پزشکان از اواسط قرن 20 به شدت نگران شیوع این بیماری بودند. محققان نتیجه درمان اثربخش این بیماریها در معادن نمکی بعد از یک تحقیق طولانی مشاهده کرده اند. اولین بار در سال 1871 این نوع بیماری در محیط غار برای بیمارانی که از روماتیسم و آرتروز رنج می بردند، صورت گرفت. آنها منطقه صخره های آویزان در غارهای نمکی که در نزدیکی شهر فلورانس ایتالیا تحت درمان قرار گرفتند. این درمان بسیار موفقیت آمیز بود.
این غار نمکی دارای یونهای سدیم و بخش وسیعی از کلر هستند. بعضی از نمونه این غارها را می توان در شهر کراکو هلند، اوجورود اوکراین و در نزدیکی شهر نخجوان واقع در جمهوری خودمختار نخجوان آذربایجان که در زمان گذشته این مرکز پزشکی، جزئی از شهرستان بابک نخجوان دارای بیمارستانی با ظرفیت 50 تخت بود که در بعد از به 100 تخت در سال 1982 افزایش یافت.
ارتفاع این بیمارستان حدود 1.173 متر از سطح دریا می باشد. حدود 12.2 کیلومتر از شهر نخجوان که دومین منطقه کوه نمکی است، فاصله دارد. غار حدود 300 متر از ورودی غار 9 سالن و 110 متر عمق دارد. فاصله بین هتل دوزداغ و بیمارستان 2.4 کیلومتر می باشد.
مقبره مومنه خاتون
آرامگاه مومنه خاتون را می‌توان نماد نخجوان به حساب آورد. نمادی ۲۶ متری که از آجر بنا شده است و به همراه کاشی‌های فیروزه‌ای و خطوط کوفی که برای تزئین آن به کار رفت است، یکی از بهترین جاذبه‌های گردشگری این شهر به شمار می‌رود. قدمت این بنا به قرن دوازدهم باز می‌گردد. پادشاه «شمس‌الدین الدنیز» بنیانگذار سلسله‌ی آتابی به همراه همسرش در این مکان به خاک سپرده شده بودند تا اینکه در دهه‌ی پنجاه میلادی به سن پترزبورگ منتقل شدند.خود بنا، سازه‌ای هشت ضلعی است که با استفاده از آجرهای مزین به شکلی زیبا فرم داده شده است. در سفر به نخجوان حتما از این بنا دیدن کنید.
غار اصحاب کهف
به احتمال زیاد داستان یاران غار و آن حادثه‌ی شگفتی را که برایشان رخ داد می‌دانید. افسانه یا واقعیت بسیاری به دنبال غار مشهوری هستند که این قدیسان را درون خود به مدت حدود ۳۰۰ سال جای داده بود. با این وجود تا به امروزه مکان مطمئنی که نشانه‌هایش با غار ذکر شده در کتاب‌های مقدس دقیقا همخوانی داشته باشد، پیدا نشده است. اگرچه خیلی نمی‌شود اعتماد کرد، اما این غار که به اعتقاد مردم نخجوان همان غار اصحاب کهف است، در ۱۸ کیلومتری این شهر قرار دارد.این موضوع درست هم نباشد، نمی‌توان زیبایی‌های این غار را کتمان کرد
موزه قوچ‌های سنگی
قوچ‌های سنگی قدمتی به عظمت تاریخ دارند. قدمتی که ریشه در باور گذشتگان تنیده است. از دیرباز این قوچ‌ها همواره نمادی از قدرت و باروری محسوب می‌شدند. حتی گاهی این قوچ‌ها را برای دور کردن ارواح شیطانی و حفاظت از مردگان در قبرستان‌ها نصب می‌کردند.موزه‌ی قوچ‌های سنگی در نزدیکی آرامگاه مومنه خاتون قرار دارد. این موزه فضای باز حال‌وهوایی مشابه یک پارک دارد و چشم‌اندازهای بی‌نظیری از کوه آرارات را ارائه می‌دهد.
موزه فرش نخجوان
این موزه در سال ۱۹۹۸ میلادی تاسیس شده است و در آن می‌توان انواع فرش، دار قالی، وسایل بافندگی، نقشه‌های مختلف فرش با قدمت‌های تاریخی متفاوت را تماشا کرد. انواع پارچه، کیف، چنته، خورجین و دستگاه بافندگی نیز از دیگر مواردی است که می‌توانید در این مکان مشاهده کنید.
دریاچه باتابات نخجوان
دریاچه باتابات به پوشش گیاهی غنی و زیبای اطراف خود به همراه اقلیم معتدل و آب شیرین یکی از نقاطی است که نباید از دست داد. دریاچه‌ی مذکور در ۶۲ کیلومتری شمال شرقی کوه‌های قفقاز کوچک قرار دارد. خوشبختانه مراکز اقامتی و رستوران‌های محلی که در اطراف آن تاسیس شده است، خیال شما را از جانب اقامت و داشتن اوقاتی مفرح راحت می‌کند. گفته می‌شود آب این دریاچه به دلیل وجود هیدروکربنات، کربنات، کلسیم و مواد معدنی دیگر برای درمان بسیاری از بیماریها (به خصوص بیماری‌های معده و روده) بسیار مفید است. مسیری که به این دریاچه منتهی می‌شود هم از نظر زیبایی ارزش دیدار از آن را دوچندان می‌کند.
مقبره حسین جاوید
«حسین جاوید» یکی از شاعران ترکی است که در نخجوان به دنیا آمد. این نمایشنامه‌نویس و شاعر پرافتخار جایگاه مهمی در تاریخ آذربایجان دارد. مقبره‌ی وی واقع در شهر نخجوان علاوه بر ارزش معنوی، از نظر هنری و معماری هم ارزش یک بار دیدن را دارد. این بنا با سبک معماری عجمی ساخته شده و اجساد همسر و دختر این شاعر بزرگ در سردابه‌هایی که در بالا و پایین بنا قرار دارند، به خاک سپرده شده‌اند.
مراکزخرید شهر نخجوان
بازار جهان (Cahan)
این بازار در دو طبقه و دارای اجناس مختلف آذربایجانی، روسی، ترکیه ای و آلمانی می باشد. شما می توانید در این بازار انواع سوغاتی های شهر نخجوان را مثل عسل طبیعی، انواع چای، انواع شکلات، انواع مربا و حتی استکان های کمر باریک با رنگ و نقش سنتی که محصول خود کشور آذربایجان است با قیمت مناسب پیدا کنید.
بازار قدیمی و سنتی جهان
این بازار که در مرکز شهر نخجوان قرار دارد از بازارهای قدیمی شهر نخجوان است که جدیدا بازسازی شده است. این بازار در دو طبقه و دارای اجناس مختلف و خصوصا لباس می باشد.
